Diagnoza i obserwacja przedszkolna

 

Poznawanie dziecka – jego potrzeb, możliwości, zainteresowań, jest istotnym kierunkiem w pracy nauczyciela, warunkuje właściwe podejście do planowania i prowadzenia pracy pedagogicznej. Dlatego do zadań nauczycieli przedszkoli – w stosunku do wszystkich dzieci uczęszczających do przedszkola – należy prowadzenie obserwacji pedagogicznych, mających na celu rozpoznanie i określenie poziomu rozwoju dzieci w poszczególnych sferach, a także dokumentowanie tych obserwacji. Dla dzieci, które w danym roku mają rozpocząć naukę w szkole, przeprowadzana jest diagnoza dojrzałości szkolnej. Celem tej diagnozy, jak wynika z dokumentów programowych jest, obok gromadzenia informacji, wspieranie dzieci napotykających trudności, poprzez opracowanie indywidualnego programu wspomagania i korygowania rozwoju dziecka, który będzie realizowany w roku poprzedzającym rozpoczęcie nauki w szkole podstawowej. Właściwe działanie nauczyciela, po dokonaniu diagnozy, oznacza przede wszystkim dobór odpowiedniej strategii wychowawczej i systematyczną pracę z dzieckiem. Warto nadmienić, iż odpowiednie wsparcie w postaci zindywidualizowanej pracy nauczycieli, otrzymują zarówno dzieci mające trudności, jak i przejawiające określone predyspozycje, umiejętności, zdolności.

 

OBSERWACJA PEDAGOGICZNA DZIECI 3,4,5 – LETNICH: 

1. Obserwację  pedagogiczną prowadzą nauczyciele pracujący z grupą dzieci 3,4,5 – letnich.

2. Dokumentację obserwacji prowadzi się z wykorzystaniem arkuszy obserwacyjnych

3. Obserwację prowadzi się z zachowaniem następujących terminów:

– obserwacja wstępna prowadzona jest do końca października, a analiza wyników obserwacji – do 15 listopada,

-obserwacja końcowa prowadzona jest do końca kwietnia, a analiza wyników – do 30 maja.

4. Nauczyciel zapoznaje rodziców z wynikami obserwacji:

– zapoznanie następuje w terminie zbliżonym do zakończenia czynności związanych  z obserwacją, szczegółowe zapoznanie następuje podczas rozmów indywidualnych, co rodzic potwierdza podpisem – rodzic otrzymuje informację ustną, zapoznaje się z danymi zamieszczonymi na arkuszu obserwacji,

–  informację przekazuje się dwukrotnie – w listopadzie i  w maju/czerwcu.

 Diagnoza dojrzałości szkolnej opracowywana jest dla tych dzieci, które w danym roku mają rozpocząć naukę w szkole.

 

Celem diagnozy przedszkolnej jest:

– gromadzenie informacji o dziecku,

– rozpoznanie poziomu rozwoju fizycznego, umysłowego, społeczno-emocjonalnego dziecka,

– określenie, czy dziecko jest gotowe do rozpoczęcia nauki w szkole i do pełnienia roli ucznia,

– ukierunkowanie działań pedagogicznych nauczyciela na wyrównywanie szans edukacyjnych dziecka i wspieranie jego rozwoju,

– poinformowanie rodziców o stanie gotowości ich dziecka do rozpoczęcia nauki w szkole,

– udzielanie pomocy rodzicom w podejmowaniu działań wspierających rozwój ich dziecka,

– pomoc specjalistom poradni psychologiczno-pedagogicznych w dokonywaniu pogłębionej diagnozy dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.

 

Metody i techniki diagnozowania:

• obserwacja dziecka w grupie w czasie zabaw dowolnych, zabaw inicjowanych przez nauczyciela, zajęć dydaktycznych, zajęć ruchowych, wycieczek i spacerów, uroczystości, prac użytecznych,

• techniki eksperymentalne polegające na prowokowaniu (wywoływaniu) interesujących nas zachowań, czynności i umiejętności oraz na rejestrowaniu poziomu ich wykonania,

• analiza wytworów działalności dziecka,

• kierowana rozmowa z rodzicami,

• badania przeprowadzane za pomocą narzędzia diagnostycznego, w postaci gotowych kart oraz arkuszy diagnostycznych

• analiza dokumentów z poradni specjalistycznych (Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna i inne).

ETAPY PROWADZENIA DIAGNOZY DOJRZAŁOŚCI SZKOLNEJ W PRZEDSZKOLU W SKARSZEWACH „TĘCZOWY ZAKATEK”

ETAP 1. Gromadzenie informacji (wrzesień – październik)

Nauczyciele od początku roku szkolnego zbierają informacje na temat dziecka od rodziców w czasie rozmów indywidualnych lub poprzez przygotowane arkusze informacji o dziecku. Gromadzą dokumentację z poradni specjalistycznych, jeśli dziecko było objęte ich opieką. Głównie jednak przeprowadzają obserwacje pedagogiczne. Nauczyciele obserwują dzieci w czasie całego pobytu w przedszkolu. Podczas zajęć z całą grupą, zabaw, czynności samoobsługowych itp., gromadząc w ten sposób informacje o dziecku. Planując pracę wychowawczo-dydaktyczną, uwzględniają w niej zadania umożliwiające dokonanie obserwacji najistotniejszych umiejętności dziecka. Wyniki i wnioski z obserwacji zawierają w arkuszach diagnostycznych.

 

Etap 2. Objęcie dziecka pomocą psychologiczno-pedagogiczną (październik)

Jeszcze w trakcie trwania diagnozy wstępnej, nauczyciele po rozpoznaniu predyspozycji i problemów dziecka rozpoczynają udzielanie mu pomocy psychologiczno-pedagogicznej w trakcie bieżącej pracy i informują o tym dyrektora. Dyrektor decyduje o tym, czy taka pomoc dziecku jest wystarczająca, czy jednak wymaga ono pomocy fachowców w formie zajęć specjalistycznych.

 

Etap 3. Podsumowanie wstępnej diagnozy, rozmowa z rodzicami (listopad)

Po przeprowadzeniu wstępnej diagnozy podsumowuje się jej wyniki i planuje pracę wychowawczo-dydaktyczną w sposób zindywidualizowany, dostosowany do potrzeb i możliwości każdego dziecka. Rodzice podczas rozmów indywidualnych są zapoznawani z wynikami diagnozy wstępnej i ukierunkowaniem dalszej pracy, co potwierdzają podpisem. Po podsumowaniu diagnozy wstępnej udziela się dziecku niezbędnej pomocy psychologiczno-pedagogicznej i prowadzi, w zależności od wyników, pracę wyrównawczo -korygującą w obszarach, w których zaobserwowano trudności, albo rozwija się indywidualne zdolności i szczególne predyspozycje zauważone u dzieci.

 

Etap 4. Zwrócenie się do poradni psychologiczno-pedagogicznej (opcjonalnie)

Jeśli pomoc psychologiczno-pedagogiczna nie przynosi oczekiwanych efektów, wychowawca grupy zwraca się do rodziców i dyrektora, który występuje z wnioskiem o przeprowadzenie diagnozy  i wskazanie sposobu rozwiązania problemu do poradni psychologiczno-pedagogicznej.

 

Etap 5. Powtórna diagnoza pedagogiczna (marzec)

W marcu nauczyciele dzieci odbywających roczne przygotowanie przedszkolne oraz tych dzieci, których rodzice chcą zapisać do szkoły rok wcześniej, przygotowują diagnozę gotowości szkolnej na podstawie dotychczas prowadzonych obserwacji i badań.

 

Etap 6. Sporządzenie informacji o gotowości do podjęcia nauki w szkole podstawowej (kwiecień)

Na podstawie przeprowadzonej diagnozy nauczyciele sporządzają i wydają do końca kwietnia informację o gotowości szkolnej na druku ME i N -I/82.

 

Etap 7. Podpisanie informacji przez dyrektora (kwiecień)

Przed przekazaniem rodzicom sporządzonej przez nauczyciela informacji o gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole podstawowej dokument sprawdza dyrektor przedszkola.

 

Etap 8. Przekazanie informacji rodzicom (kwiecień)

Przed przekazaniem rodzicom informacji o gotowości szkolnej należy sporządzić jej kopię. Oryginał informacji otrzymują rodzice, a kopia podpisana przez rodzica z datą otrzymania zostaje w przedszkolu.

Prosimy pamiętać, że rozwój dziecka jest zjawiskiem dynamicznym, a od końca kwietnia do września są aż cztery miesiące, które można efektywnie wykorzystać w celu wyrównania ewentualnych braków, zaobserwowanych u dziecka.

• Rozporządzenie ME i N z dnia 1 sierpnia 2022r.

  zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealne (Dz.U. z dnia 17 sierpnia 2022r. poz. 1717)

•  Rozporządzenie ME i N z dnia 7 czerwca 2023r. w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków (Dz. U. z dnia 16.czerwca 2023r. poz. 1120)